Warunki uboju zwierząt na użytek własny
I. Warunki produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny
1. Dozwolony jest ubój na terenie gospodarstwa cieląt do szóstego miesiąca życia, świń, owiec, kóz, drobiu oraz zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych, w celu produkcji mięsa na użytek własny.
2. Mięso zwierząt poddanych ubojowi w gospodarstwie może zostać wykorzystane wyłącznie na użytek własny i nie może być wprowadzane do obrotu (sprzedaży).
3. Ubojowi na terenie gospodarstwa w celu produkcji mięsa poddaje się zwierzęta zdrowe, a przy uboju powinny być spełnione wymagania określone między innymi w przepisach o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (posiadanie zarejestrowanej siedziby stada i oznakowanie zwierząt ).
4. Każdy posiadacz zwierząt, co najmniej na 24 godziny przed dokonaniem uboju na terenie gospodarstwa, zobowiązany jest do poinformowania właściwego powiatowego lekarza weterynarii o zamiarze przeprowadzenia uboju.
5. W przypadku zamiaru dokonania uboju owiec i kóz, zgłoszenie musi zwierać oświadczenie o zagospodarowaniu na koszt posiadacza zwierząt, materiału szczególnego ryzyka (SRM), który zgodnie z obowiązującym prawem podlega wyłącznie utylizacji w zatwierdzonym zakładzie utylizacyjnym.
Dokumentem potwierdzającym właściwe zagospodarowanie SRM jest tzw. dokument handlowy (HD), który powinien być przechowywany w gospodarstwie przez okres dwóch lat.
Materiał szczególnego ryzyka stanowią u owiec i kóz w wieku powyżej 12 miesięcy: czaszka zawierająca mózg, oczy i migdałki oraz rdzeń kręgowy.
Materiał szczególnego ryzyka przed przekazaniem do zakładu utylizacyjnego należy zabezpieczyć przed możliwością zanieczyszczenia środowiska zewnętrznego, poprzez umieszczenie w szczelnym, nieprzemakalnym opakowaniu (np. worki foliowe), które należy oznakować.
Najbliższy, uprawniony zakład do odbioru SRM:
Firma Handlowo-Usługowa „OLECH” Sławomir Olech, ul. Garbarska 36, 58-100 Świdnica, weterynaryjny numer identyfikacyjny: 02197701 telefony: 74 640-24-42, kom. 513 006 118, 509 879 673.
6. Mięso zwierząt poddanych ubojowi oraz mięso zwierząt łownych odstrzelonych w celu produkcji mięsa, poddaje się badaniu poubojowemu przeprowadzonemu przez urzędowego lekarza weterynarii na wniosek i koszt posiadacza tego mięsa.
7. Ponadto mięso świń i nutrii poddanych ubojowi oraz mięso dzików odstrzelonych w celu produkcji mięsa, poddaje się obowiązkowemu badaniu na obecność włośni.
8. W przypadku mięsa świń, nutrii i dzików może być wykonane wyłącznie badanie próbek na włośnie, które pobiera i dostarcza do urzędowego lekarza weterynarii posiadacz mięsa.
9. Mięso świń i nutrii poddanych ubojowi oraz mięso dzików odstrzelonych nie może zostać spożyte ani przetworzone przed uzyskaniem zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu w kierunku włośni.
II. Warunki uboju i uśmiercania zwierząt w gospodarstwie
1. Zwierzęta w gospodarstwie mogą być ubijane wyłącznie przez osoby uprawnione do zawodowego uboju lub posiadające zaświadczenie o odbyciu szkolenia zorganizowanego przez powiatowego lekarza weterynarii.
2. Uśmiercanie zwierząt może się odbywać wyłącznie w sposób humanitarny polegający na zadawaniu im minimum cierpienia fizycznego i psychicznego.
3. Przed dokonaniem uboju zwierząt zabrania się:
a) bicia zwierząt i przepędzania ich w sposób powodujący zbędne cierpienia i stres;
b) złośliwego straszenia lub drażnienia zwierząt;
c) używania pęt i więzów powodujących uszkodzenie ciała i zbędny ból.
4. Zwierzęta kopytne w uboju domowym mogą być uśmiercane tylko po uprzednim pozbawieniu ich świadomości (ogłuszeniu) jedną z metod przewidzianych dla danego gatunku.
5. Przy prowadzeniu uboju zabronione jest:
a) uśmiercanie zwierząt kręgowych przy udziale dzieci lub w ich obecności;
b) uśmiercanie zwierząt w okresie bezpośrednio poprzedzającym poród (mniej niż 10 % czasu trwania ciąży dla danego gatunku) oraz wcześniej niż 48 godzin po porodzie;
c) wytrzewiania (patroszenia), oparzania, zdejmowania skóry, wędzenia i oddzielania części zwierząt stałocieplnych, przed ustaniem odruchów oddechowych i mięśniowych.
III. Wykaz urządzeń i metod ogłuszania zwierząt.
1. Urządzenie bolcowe penetrujące (np. Radical)- dopuszczone do ogłuszania przy uboju wszystkich gatunków zwierząt kopytnych.
2. Broń palna z pociskami – dopuszczona do ogłuszania przy uboju wszystkich gatunków zwierząt kopytnych.
3. Uderzenie w głowę – metoda dopuszczona do uboju wyłącznie prosiąt, jagniąt i koźląt w przypadkach, kiedy nie ma do dyspozycji innych metod ogłuszania.
4. Ogłuszanie elektryczne elektrodami przyłożonymi jedynie do obu stron głowy lub na głowie i ciele zwierzęcia – dopuszczone do ogłuszania przy uboju wszystkich gatunków zwierząt kopytnych. Ogłuszanie elektryczne może być przeprowadzane zgodnie z minimalnymi wartościami prądu określonymi dla poszczególnych gatunków i wieku zwierząt.
IV. Przepisy karne.
1. Ubój zwierząt kopytnych poza rzeźnią, jeżeli pozyskane mięso nie jest przeznaczone na użytek własny, jest przestępstwem podlegającym grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 25 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego).
2. Sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzi przez wprowadzenie do obrotu środków spożywczych nie odpowiadających obowiązującym warunkom jakości jest przestępstwem podlegającym karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 (art. 165 K. k.).
3. Uśmiercanie zwierząt niezgodnie z podanymi powyżej zasadami może zostać zakwalifikowane jako przestępstwo podlegające grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Jeżeli sprawca tego czynu działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (art. 35 ustawy o ochronie zwierząt).
4. Wprowadzenie na rynek mięsa przeznaczonego na użytek własny zagrożone jest karą finansową od 1000 – 5000 zł. (art. 26 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego).
5. Nieprzestrzeganie innych wymagań w zakresie uboju zwierząt i produkcji mięsa na użytek własny zagrożone jest karą finansową od 100 – 2000 zł (art. 26 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego).
